Odpowiedzi na niektóre pytania związane z antykoncepcją, a możliwością zajścia w ciążę trudne i niejednoznaczne. W przypadku antykoncepcji barierowej, niepewność może pojawić się, gdy dojdzie do pęknięcia prezerwatywy. Wskazane jest wówczas zastosowanie szczególnych środków ostrożności i rozważenie antykoncepcji awaryjnej (tzw. “tabletki po”). Natomiast pary, stosujące regularnie antykoncepcję hormonalną, mogą chcieć w odpowiednim dla nich czasie rozpocząć starania o dziecko. Pojawiają się wówczas pytania na temat tego, kiedy wraca płodność kobiety. W innych przypadkach, kobiety mogą chcieć dowiedzieć się więcej na temat odpowiednich metod antykoncepcji po niedawno odbytym porodzie.
Z myślą o tych wszystkich, którzy mają wątpliwości związane z antykoncepcją i ciążą, przygotowaliśmy odpowiedzi na kilka najczęściej zadawanych pytań na ten temat.
Czy mogę zajść w ciążę podczas przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych?
Tak. Pomimo iż skuteczność tabletek antykoncepcyjnych w zapobieganiu ciąży jest jest bardzo wysoka, nadal istnieje niewielkie prawdopodobieństwo zajścia w ciążę w czasie ich stosowania. Ryzyko to jest najmniejsze, jeśli tabletki przyjmowane są zgodnie z instrukcją.
Badania wskazują, że przy prawidłowym i regularnym (“idealnym”) stosowaniu tabletek antykoncepcyjnych (dwu- lub jednoskładnikowych) jedna kobieta na 100 zajdzie w ciążę w ciągu roku. Natomiast podczas “typowego” stosowania tabletek, szacuje się, że w nieplanowaną ciążę zachodzi dziewięć na 100 kobiet.
Podobnie statystyki wyglądają w przypadku stosowania pierścieni i plastrów antykoncepcyjnych.
Czy tabletki antykoncepcyjne wpływają na wynik testu ciążowego?
Nie. Tabletki antykoncepcyjne zmieniają poziom żeńskich hormonów płciowych, tak aby ich stężenie utrzymywało się na poziomie takim, jak po uwolnieniu komórki jajowej z pęcherzyka Graafa. Hormony stosowane w lekach antykoncepcyjnych (estrogen i progesteron) nie służą wykrywaniu ciąży, więc nie wpływają na wynik testu paskowego.
Domowe testy ciążowe dostępne w aptece służą wykrywaniu innego hormonu beta-HCG w moczu, który jest wykrywalny w moczu po 13-16 dniu od owulacji.
Najczulszym testem oznaczającym stężenie beta-HCG są laboratoryjne badania krwi. Pozwala on więc wykryć lub wykluczyć ciążę najwcześniej.
Osoby stosujące hormonalną antykoncepcję, które podejrzewają u siebie ciążę, powinny wykonać test ciążowy i w razie pozytywnego wyniku natychmiast przerwać stosowanie tabletek antykoncepcyjnych i zgłosić się do swojego ginekologa.
Podczas wizyty, lekarz może wykonać badanie USG, które da stuprocentową odpowiedź.
Kiedy przestać przyjmować pigułki antykoncepcyjne, aby zajść w ciążę?
Lekarze zazwyczaj radzą odstawienie antykoncepcji hormonalnej na miesiąc przed rozpoczęciem starań o dziecko.
Niektóre kobiety zachodzą w ciążę od razu po odstawieniu pigułek antykoncepcyjnych. Jednak w niektórych przypadkach powrót do naturalnego cyklu menstruacyjnego zajmuje więcej czasu. W niektórych sytuacjach lekarz może zalecić rozpoczęcie starań o dziecko po pierwszym naturalnym okresie.
Kiedy stosowanie tabletek antykoncepcyjnych nie jest wskazane?
Kobiety po 35 roku życia, które palą papierosy, powinny skonsultować się ze swoim lekarzem i omówić sposoby antykoncepcji, ponieważ niektóre mogą nie być dla nich odpowiednie. Przerwanie stosowania hormonalnej antykoncepcji może też być wskazane dla kobiet, u których wystąpią: zakrzepica, choroby serca, udar, toczeń rumieniowaty układowy, rak piersi, choroby wątroby lub pęcherzyka żółciowego, migreny, cukrzyca lub które przez długi czas są unieruchomione.
Hormony zawarte w środkach antykoncepcyjnych nie gromadzą się wraz z upływem czas, więc ich odstawienie nie jest potrzebne, aby organizm mógł od nich “odpocząć”. Oznacza to, że zdrowe, niepalące kobiety, mogą stosować np. pigułki antykoncepcyjne nawet do 50 roku życia.
Czy przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych w ciąży spowoduje poronienie?
Tabletki antykoncepcyjne nie służą przerywaniu ciąży. Nie istnieją także badania wskazujące na wpływ przyjmowania tych środków we wczesnej ciąży na płód.
Jeżeli podczas stosowania hormonalnej antykoncepcji, pojawi się podejrzenie ciąży, należy wykonać test ciążowy (domowy lub w laboratorium) i w razie pozytywnego wyniku natychmiast przerwać jej stosowanie i zgłosić się do swojego ginekologa.
Czy po porodzie trzeba stosować antykoncepcję?
Tak. Zajście w ciążę po porodzie możliwe jest już nawet po trzech tygodniach od urodzenia dziecka.
U kobiet, które karmią niemowlę wyłącznie piersią (w dzień i w nocy) występuje tzw. poporodowa niepłodność laktacyjna, która w naturalny sposób chroni kobiety przed zajściem w kolejną ciążę. Przed rozpoczęciem współżycia bez zabezpieczenia po porodzie, należy jednak wziąć pod uwagę czynniki, które przyczyniają się do powrotu płodności.
Mając to na uwadze, warto zastanowić się, jaki rodzaj antykoncepcji wybrać.
Matki karmiące piersią mogą wybrać pomiędzy metodami barierowymi (np. prezerwatywy) i hormonalnymi, takimi jak mini-pigułki. Aby dobrać odpowiednią metodę antykoncepcji, należy zwrócić się do swojego ginekologa po radę. DObrym momentem na to, jest wizyta kontrolna po szóstym tygodniu od porodu.
Jakie tabletki antykoncepcyjne można stosować w czasie karmienia piersią?
Kobietom, które zdecydują się na karmienie dziecka piersią, odradza się stosowania dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych, krążków dopochwowych, czy implantów, ponieważ zawierają estrogeny, które przenikają do mleka matki i mogą szkodzić dziecku.
Bezpiecznymi metodami antykoncepcji zarówno dla matki jak i dziecka są: tabletki zawierające jeden hormon progesteron (mini-pigułki), miedziana wkładka wewnątrzmaciczna (spirala), kapturek dopochwowy, czy prezerwatywy. Prezerwatywy i mini-pigułki można stosować od razu po porodzie, podczas gdy inne metody są bezpieczne od szóstego tygodnia od urodzenia dziecka.